Kuranı Kerim’i yalnız bir alana hapsetmek doğru değil… Kur’an yalnız bilim kitabı değildir. Yalnız nasihat kitabı da değildir. Yalnız dini emirler de içermez. Sayısız konuya değinen ve farklı mucizeler içeren bir kitaptır. Bu yüzden Kur’an’a “19 mucizesi var” gözüyle bakan bir insan Kur’an’ın her yerinde 19 mucizesini arar… Ama Kur’an-ı Kerim, yalnız 19 veya farklı matematiksel mucizeler için gönderilmiş bir kitap ta değildir.
Buna bir örnek verirsek Mehmet Akif Ersoy’un muhteşem bir eseri olan İstiklal Marşı; gerçekten kafiye ve melodi açısından incelendiğinde muhteşem bir şiirdir. Ancak bilimsel gerçeklerden bahsetmez.
Zaten dünyanın hiçbir yerindeki hiçbir kitapta insanlığı ilgilendiren her konudan bahsedilmez. Bir kitabın böyle bir özelliği varsa… Bu insan kaynaklı bir kitap değil, ilahi kaynaklıdır.
Bugün Kur’an-ı Kerim’i çok farklı yönlerden inceleyeceğiz. Belki de daha evvel hiç fark etmediğiniz, duymadığınız şeylerden bahsedeceğiz.
Bahsedeceğimiz özelliklerinden dolayı Arthur J. Arberry Kur’an’ın, taklit edilemez bir senfoniye sahip olduğunu söyler. Pickthall ise, zengin ritme sahip Kur’an ifadelerinin, insana gözyaşı döktürdüğünü ve kendisinden geçirdiğini ifade etmiştir.
Tabii burada bahsedeceğimiz mucizevi melodiler bu kısa yazıda bahsedebileceklerimizden… Ben Kur’an-ı Kerim ‘de bu şekilde sayısız mucizeler olduğuna inanıyorum.
1.Mucize:
Nas Suresi, Kur’an-ı Kerim’in 114.suresidir ve Kur’an da son sırasındadır. Nas Suresi’nin anlamı “insanlar” veya “insan” olan “nas” kelimesinden gelir. Bu sure melodisi ile tam bir mucizedir. Okunurken duygusal etkisini de beraberinde getirir. Nasıl müzik dünyasında her müziğin insan ruhu üzerinde bir etkisi vardır. Bu surenin okunuşu sırasında da insan ruhuna etkileri muhakkaktır.
Nas suresinde, insanları ve cinleri şeytandan koruma, kötülüklerden Allah’a sığınma, Allah’tan yardım dileme gibi konular ele alınır. Bu sure, hepimizin günlük hayatta sıkça okuduğu surelerden biridir ama birçok insan okurken hem anlamını bilmeden, hem de insan ruhu üzerindeki etkilerinin farkında olmadan okumaktadır.
Bu surenin okunması, kötü enerjiden korunmayı, negatif etkilerden uzak durmayı sağlar. Okuyan kişiye manevi bir güç verir. İçsel sıkıntıları azaltır, stresi ve endişeyi yatıştırır. Bu sayede, zihinsel ve ruhsal anlamda denge sağlanır.
Her Müslümanın bilmesi gereken surelerden olan Nas Suresi, hayatımızı olumlu yönde etkileyen bir duaya dönüşür. Nas Suresi, toplamda 6 ayetten oluşur.
Meali:
- De ki: Sığınırım ben insanların Rabbine,
- İnsanların Melikine (mutlak sahip ve hakimine),
- İnsanların İlâhına.
- O sinsi vesvesenin şerrinden,
- O ki insanların göğüslerine (kötü düşünceler)fısıldar.
- Gerek cinlerden, gerek insanlardan(olan bütün vesvesecilerin şerrinden Allah’a sığınırım!
Nas Suresi’nin okunuşu oldukça basittir. 3-4 yaşındaki bir çocuk bile birkaç tekrarda hemen ezberleyebilir. Gelelim bu suredeki mucizeye…
Nas Suresi okunuşu itibarıyla etkileyici bir atmosfer yaratır. Arapça okunuşunda yer alan seslerin ritmik ve melodik yapısı çok ilginçtir. Özellikle okunurken sanki insana yaklaşan bir şeytanın sesini ve fısıltılarını hissedersiniz. Nas suresi içerisindeki s harfi sayısı oldukça fazladır. Her ayet “s” harfi ile biter. Ayrıca 6 ayette 11 defa “s” harfi geçer. Bu da “s” sesiyle fısıltı ve vesvese atmosferini zihinlerde canlandırmaktadır.
Nas Suresi’nin sık okunmasının faydalarını Hz. Muhammed (s.a.v) çok güzel ifade etmiştir.
Hz. Ayşe (r.a) validemiz; Hz. Muhammed (s.a.v)’in yatacağı zaman, “İhlâs, Felâk ve Nâs sûrelerini okuyup, ellerine üflediğini, sonra da elleri ile vücudunu sıvazladığını” bildirmektedir. Buradan Nas suresinin koruyucu bir zırh gibi kullanıldığını anlıyoruz.
2.Mucize:
İnsan atmosferde yukarı doğru yükseldikçe nefes alması zorlaşır. Çünkü yükseklere çıkıldıkça oksijen azalmaktadır. Ne ilginçtir ki Kur’an da “inançsızlığın insana verdiği sıkıntı” anlatılırken “zorla yukarıya çıkıp bunalmak” anlamında olan “yessaadü” kelimesi kullanılır.
“Allah kimi doğru yola iletmek isterse onun kalbini İslâm’a açar; kimi de saptırmak isterse, göğe çıkıyormuş gibi kalbine darlık ve sıkıntı verir. Allah inanmayanları işte böyle cezalandırır.” En’am /125
Arapça “ayın” harfini söylemek bizim insanımız için zordur, bir de “şeddeli ayın” harfi bizi daha çok zorlar. Deneyin, dikkat ettiniz mi kelime zor bir kelimedir ve söylenirken boğazınızın sanki sıkıldığını hissedersiniz.
3.Mucize:
Kur’an da taşların çatlayıp içlerinden suların akışı “yeşekkakü” kelimesi ile anlatılır. “Şak şak parçalanır” ifadesiyle şakırtı nağmesi duyulur sanki… Bu kelime ile sanki olay gözümüzün önünde canlandırılmaktadır.
4.Mucize:
Kur’an da kalkale denilen harfler vardır. Kalkale harfleri “ق ,ط ,ب ,ج ,د” harfleridir. Bu harfler bir kelimenin sonunda ya da ortasında cezimli bir şekilde geldiğinde kelimelerin daha vurgulu ve daha sert bir şekilde okunması gerekir.
Kalkale harfleri kelimelerin sarsılmasına ve bundan dolayı da vurgulu bir ton ile okunmasına yarar. Ölümden sonra dirilmeyi inkar eden insanlara karşı Kur’an; Kaf suresinde bu kelimeleri 2 sayfalık bölümde olduğundan çok çok fazla kullanır. Yani inkarcılara “cidal, savaş, çarpışma ve tehdit” teması içeren havayı destekleyici bir melodi ile yaklaşmaktadır.
Bu ayetler anlamı ile olduğu gibi melodisi ile de inkarcıları susturmaktadır.
5.Mucize:
Bir dil mucizesi olan Kur’an-ı Kerîm, muhataplarına ulaştırmak istediği anlamları ayetlerle ifade eder. Bu ayetler; O’nu meydana getiren kelimeler ve kelimeyi oluşturan harfler açısından olağanüstü özelliklere sahiptir. Kullanılan sesler, harfler, seslerin tonu ve harflerin seçilişi boşuna ve rastgele değildir. Anlamı çoğu zaman aynıyla yansıtır.
Bu ayette bunun çok güzel bir örneği vardır. Anne-babaya itaati emreden İsra suresi 23. ayetteki bıkkınlık ve sabırsızlık söylemi olan فٍ (üf) sesi orijinaldir. İfade ettiği anlama uygun olarak seçilen kelimenin melodisi buna güzel bir örnektir.
Benim kızım da, O’nu zorlayacak bir şey istediğimde aynı tepkiyi veriyor: “Üf baba ya”
6.Mucize:
Hz. Yusuf (a.s)’un kuyuya atılması olayını anlatan Yusuf suresi 15.ayetinde “cub” kelimesi de dikkate değerdir.
Bu kelime; Hz.Yusuf (a.s)’un adeta kuyuya düştüğü anda kuyudan gelen sesi aksettirmektedir.
7.Mucize:
Özellikle Kur’an da ki kıyamet ayetlerinde, ses ahengi ve anlamı çağrıştıracak şekilde kullanılan kelime ve sesler diğer ayetlere göre çok daha açık bir şekilde karşımıza çıkar. Tarafsız bir şekilde, anlamını bilmeden bu ayetleri dinleyen biri; ilgili ayetlerde insanları ürküten, korkunç bir şey anlatılıyor diyecektir.
Kur’an dile getirdiği olay ve yerleri ambiyansına uygun bir ses ahengi ile ortaya koymaktadır. Kıyamet sahnelerinde, cennetliklerin ve cehennemliklerin hallerini anlatan bölümlerde bu açık bir şekilde görülür. Kıyamet, haşir ve cehennem anlatılırken ürperdiğinizi, cennet anlatılırken rahatladığınızı hissedersiniz
Kıyamet anlatılırken bir kargaşa atmosferi hissettirmek için “kalkale harfleri” ve “ıslık sıfatlı harfler” gibi vurgulu ve tiz sesler kullanılır. Cennette verilecek olan ruhani ve cismani nimetlerin anlatımında ise insanı dinginliğe sevk eden bir üslup anlatıma hâkim olur. Mesela, Tekvir suresinde yer alan ayetlerin genelinde korkutma ve ürpertme havası hâkimdir. Kelimeler gerek ses tonları, gerek anlamları ile bu havayı yansıtma hedefine dahil olmaktadırlar. Tekvir Suresinin 5.âyeti olan “Vahşi hayvanlar toplanıp bir araya getirildiğinde” cümlesinde olduğu gibi…
Burada geçen (huşirat) kelimesinde var olan ش harfi, hele bir okunuş şekline göre şeddeli (huşşirat) okunmalıdır. ش harfindeki tefeşşi (İntişar etmek, dağılmak) yani sesin yayılması, vahşi hayvanların büyük bir hışırtı ve gürültü ile etrafa bütün şiddetleriyle yayıldıkları anlamını çağrıştırır.
8.Mucize:
Kamer suresinde dirilişi konu alan ayetlerde ilk ayet kıyametin yaklaştığını ve ayın yarıldığını anlatır. Ayetteki (ven şakkal kamer) kelimeleri ses ahengiyle bize ayın “şak” diye yarıldığını hissettirir.
9.mucize:
Nebe sûresinin 23. ayetinde şöyle buyrulmaktadır: “Nice devirler boyunca içinde kalacaklardır.” Bu ayette bulunan “هَ” zamiri cehenneme işaret eder.
Bu zamirin beş elif miktarına kadar uzatılışı, ses-anlam uyumuna dair güzel bir örnektir. Zira bu uzatma, cehenneme giden kimselerin, uzun yıllar cehennemde kalacağına işaret etmektedir.
Kur’an’ın indirilmesi ile birlikte “Kur’an’ı düzgün bir şekilde oku” ayetinin gereği olarak en güzel şekilde okunması için çalışmalar yapılmıştır.
“Müminler ancak, Allah anıldığı zaman yürekleri titreyen, kendilerine Allah’ın âyetleri okunduğunda imanlarını artıran ve yalnız Rablerine dayanıp güvenen kimselerdir.” Enfal/2
Hz. Muhammed (s.a.v) ’in düşmanlarından biri olan Utbe b. Rebîa, O’nu davasından vazgeçirmek ve bazı önerilerde bulunmak üzere yanına gelmiş ve Hz. Muhammed’in okuduğu ayetlerden (Fussilet 41/1-13) etkilenerek hiçbir şey yapamadan rengi sararmış, ürpermiş ve bitkin bir vaziyette arkadaşlarının yanına dönmüştür. Daha sonra onlara şöyle demiştir: “Ben şimdiye kadar benzerini işitmediğim bir sözü dinlemiş bulunuyorum. Vallahi, o ne şiirdir ne kehanettir.”
Kur’an kalp, akıl ve ruha aynı anda etkiler yapar. Bunun yanı sıra gözlere, kulaklara ve duygulara da etkili sahneleri göstermek için ahenkli örnekler ve sanatsal tablolar sunar.
Burada şunu söyleyebilirim. Kur’an’ın bu tür güzelliklerinin tam olarak ortaya çıkarılmadığını ve bu konuda yapılan çalışmaların çok çok eksik olduğunu düşünüyorum. Bundan dolayı Kur’an’ın en önemli özellikleri kapalı ve gizli olarak, orada öylece durmaktadır.
Bazılarınız şöyle diyebilir: “Hocam Kur’an-ı anladık ta gizli güzellikleri kaldı. Hele bir doğru dürüst onu anlayalım yeter.” Ama buna şöyle cevap verebilirim. Kur’an-ı Kerim bir katmanın değil, toplumun bir kesiminin kitabı değildir. Toplumun farklı farklı katmanlarına da hitap eden bir kitaptır. Konu ve anlatılanlarla uyumluluk arz eden ve Kur’an’ın mucizevi beyanı olan içsel melodisi de bunlardan biridir. Tasvirlerde kendini gösteren bu melodi ve musiki, her zaman insanı hayrete düşüren ve büyüleyen bir tarzda ortaya çıkmaktadır.
Kur’an-ı Kerim, melodisinin anlamı ile olan ilişkisi açısından son derece zengin bir içeriğe sahiptir. Tabii ki yine anlayana, araştırana ve inceleyene…
Video izlemekten hoşlananlar için; yazının YouTube videosu.